Operacja Grog
II wojna światowa, kampania śródziemnomorska | |||
Pocisk przeciwpancerny wystrzelony przez HMS „Malaya” w nawie katedry w Genui | |||
Czas |
9 lutego 1941 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium | |||
Przyczyna |
brytyjska odpowiedź na pojawienie się niemieckich samolotów nad Morzem Śródziemnym | ||
Wynik |
zwycięstwo Brytyjczyków | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Włoch | |||
44°24′40″N 8°55′58″E/44,411111 8,932778 |
Operacja Grog – brytyjska operacja wojskowa polegająca na ostrzelaniu z morza i zbombardowaniu z powietrza Genui i Livorno oraz zaminowaniu La Spezii 9 lutego 1941 roku przez flotę składającą się z lotniskowca HMS „Ark Royal”, pancernika HMS „Malaya” i krążownika liniowego HMS „Renown” oraz lekkiego HMS „Sheffield”, osłanianą przez dziesięć niszczycieli, w tym HMS „Fearless” , HMS „Foxhound” , HMS „Foresight” , HMS „Fury” , HMS „Firedrake” i HMS „Jersey”[3][4]. Decyzję o śmiałym ataku na port na północy Włoch podjęto po pojawieniu się na Sycylii niemieckiego X Fliegekorps; miał on pokazać, że przybycie niemieckiego lotnictwa nie zmieniło układu sił, a Royal Navy nadal panuje w basenie Morza Śródziemnego.
Przebieg wydarzeń
[edytuj | edytuj kod]Początkowo operacja miała się rozpocząć 31 stycznia 1941 roku, lecz okręty opuściły Gibraltar dopiero 6 lutego. Cztery niszczyciele przeprowadziły atak przy użyciu bomb głębinowych przeciwko włoskim okrętom podwodnym, podczas gdy cięższe okręty brytyjskiej floty zmieniły kurs, aby oszukać włoskich i niemieckich obserwatorów w samolotach zwiadowczych i przekonać ich, że konwój kieruje się na Sardynię[5].
Port w Genui został ostrzelany 9 lutego. Według źródeł brytyjskich flota zatopiła cztery statki towarowe i spowodowała uszkodzenie kolejnych 18[6]. Większość włoskich źródeł zgłosiła jednak jedynie poważne uszkodzenia statków handlowych „Salpi” i „Garibaldi” oraz zatonięcie starego cywilnego statku szkoleniowego „Garaventa”[7][8]. Włoski historyk Ermingo Bagnasco informuje również o utracie czternastu lichtug i jachtu motorowego „Antonietta Madre”[1]. Jednakże według oficjalnych akt włoskiej Marina Militare, „Antonietta Madre” został zatopiony podczas bombardowania Genui przez aliantów 23 października 1942 roku[9].
Salwa z HMS „Malaya” spadła 45–180 metrów przed pancernikiem „Caio Duilio”, przechodzącym naprawę w suchym doku na północ od przystani Molo Giano; nie zgłoszono żadnych uszkodzeń na włoskim pancerniku[2]. Błąd celowania popełniony przez oficera artylerii na pokładzie HMS „Malaya” ok. 13 mil morskich od brzegu spowodował, że pocisk przeciwpancerny uderzył w katedrę w Genui; pocisk nie wybuchł, a jego skorupa pozostaje do dziś w kościele na wystawie[10]. Samoloty z „Ark Royala” zaatakowały także Livorno i zaminowały wejście do portu w La Spezii[6].
Próba włoskiej floty, aby przechwycić siły brytyjskie, nie powiodła się i wszystkie okręty wróciły do Gibraltaru 11 lutego[6]. W wyniku ostrzału w Genui zginęło 144 cywilów, a 272 zostało rannych[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Ermingo Bagnasco: The Littorio Class: Italy's Last and Largest Battleships. Barnsley: Seaforth Publishing, 2011, s. 191. ISBN 978-1-84832-105-2. (ang.).
- ↑ a b c G.A. Titterton: The Royal Navy and the Mediterranean: November 1940-December 1941. T. Volume 2 Naval Staff Histories Series. Psychology Press, 2002, s. 52–53. ISBN 978-0-7146-5205-4. (ang.).
- ↑ Geoffrey B. Mason: SERVICE HISTORIES of ROYAL NAVY WARSHIPS in WORLD WAR 2:HMS RENOWN - Renown-class 15in gun Battlecruise. Naval-History.Net. [dostęp 2021-04-10]. (ang.).
- ↑ Geoffrey B. Mason: SERVICE HISTORIES of ROYAL NAVY WARSHIPS in WORLD WAR 2:HMS Fearless(H67). Naval-History.Net. [dostęp 2021-04-10]. (ang.).
- ↑ Ian Stanley Ord Playfair: Pierwsze walki brytyjsko-włoskie 1939-1941. tłum. Mateusz Grzywa. Oświęcim: Napoleon V, 2014, s. 373. ISBN 978-83-7889-200-7.
- ↑ a b c HMS Malaya (BB-6). Acepilots.com. [dostęp 2021-04-10]. (ang.).
- ↑ Francesco Mattesini: L'operazione "Grog". www.scmncamogli.org. [dostęp 2021-04-10]. (wł.).
- ↑ Giovanni Artieri: Cronaca del Regno d'Italia: Dalla Vittoria alla Repubblica. Milano: Mondadori, 1978, s. 646. ISBN 978-8804141174. (wł.).
- ↑ Marina Militare, Stato Maggiore: La Marina italiana nella seconda guerra mondiale, Volume 3. Roma: Ufficio Storico della Marina Militare, 1952, s. 101. (wł.).
- ↑ Commander Henry Hatfield. The Telegraph, 4.07.2010. [dostęp 2021-04-10]. (ang.).